ကန္တက္ကီျပည္နယ္က ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ Mitch McCornell က ျမန္မာ့ဖဲြ႔စည္းပံုမွာ ျပင္ ဆင္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ အဓိကအခ်က္ေလးရပ္ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ထုတ္ျပန္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရအႀကီး အကဲေတြကိုလည္း ေမတၱာရပ္ခံေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
ပထမအခ်က္ကေတာ့ စစ္တပ္ကိုျပဳျပင္ရမယ္။ အဓိကအားျဖင့္ စစ္တပ္ကိုအရပ္သား အုပ္စိုးမႈလက္ေအာက္ မွာထားရမယ္။ ဒီလို မထားႏုိင္တဲ့အ တြက္ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အဆက္အသြယ္လုပ္တဲ့ ျပႆနာေတြ၊ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားစုေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး မေျပလည္တာေတြအပါအဝင္ က်န္တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ေႏွာင့္ေႏွးေနတာေတြ ျဖစ္ရတယ္လို႔လည္း သူက ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲ အတြက္ အေမရိကန္ကလုပ္မယ့္ အခု စီစဥ္ေနတဲ့ စစ္တပ္ခ်င္းဆက္ဆံေရးဆိုတာကိုလည္း သူက ေထာက္ ခံတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားဖို႔၊ ဥပေဒလိုက္နာဖို႔ကိစၥေတြမွာ ေလ့က်င့္ေပးရမယ္။ သို႔ ေသာ္လည္းပဲ လက္နက္တပ္ဆင္ၿပီးေတာ့ စစ္ပညာသင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးေရးကိုေတာ့ အေလာတႀကီး မလုပ္သင့္ေသးဘူးလို႔ ဆီးနိတ္တာက ေျပာထားပါတယ္။ေနာက္အေရးႀကီးတာတစ္ခု သူေထာက္ျပတာက ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ဆိုတာဟာ-တဲ့၊ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ကတည္းက ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္လာခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တယ္တဲ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီလုိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လိုက္ျခင္းဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိး ရွိပါတယ္ဆိုတာကို စစ္တပ္ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခုိင္ ၿမဲတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တစံုတရာျဖစ္လာႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း သူက ဆိုထားပါတယ္။
ေနာက္ နံပါတ္ ၂ အခ်က္ကေတာ့ - လူထုအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေစခ်င္သူကို သူတို႔ လြတ္ လြတ္လပ္လပ္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရေစရမယ္။ ဖဲြ႔စည္းပံုက ဘယ္သူဘယ္ဝါကို သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံခြင့္ မရွိေစရ ဘူးဆိုတာ မတားျမစ္ထားရဘူးလို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အဓိကျပင္ရမယ္ လို႔လည္း သူက အဓိက ဆိုတာပါ။ဒါကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတမျဖစ္ေအာင္ အခ်က္ကို ျပင္ရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့ေနာ္။ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရယ္လို႔ နာမည္တပ္မထားပါ ဘူး။ ဒီအခ်က္ကို မျပင္ရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကိုလည္း ကမၻာက အယံုအၾကည္ရွိလိမ့္မယ္မဟုတ္ဘူးလို႔ပဲ ေထာက္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
နံပါတ္ (၃) အခ်က္ကေတာ့ တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္ခြင့္ရရွိေအာင္ ဖန္တီးဖို႔ပါပဲ။ ေလာေလာဆယ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕တနည္းအားျဖင့္ Executive ေပါ့ေလ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ရဲ႕လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ျခင္း မရွိဘူးလို႔ ဆိုထားပါတယ္။ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြက တရား႐ံုး ေတြအေပၚမွာ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈရွိေနတယ္။ တခါ အာဏာသံုးရပ္ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီ ရင္ေရးဆိုတဲ့ ဒီအာဏာသံုးရပ္ဟာ သီးျခား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ထားရွိရမယ္၊ ဒီကိစၥဟာ တခုနဲ႔တခု ထိန္း ညႇိေစာင့္ၾကည့္ဖို႔အတြက္သာမက လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေရးမွာလည္းပဲ အထူး အေရးပါတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ နံပါတ္ (၄) အခ်က္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ အကာအကြယ္ေပးထားရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း စုေပါင္းပါဝင္ေပါင္းစည္းေရးဟာ အႀကီးမားဆံုး စိန္ေခၚမႈတရပ္လို႔ သူက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေနာက္ျပီး ပံုစံအားျဖင့္ကေတာ့ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံေတြမွာလို ဇယားေတြခဲြၿပီးေတာ့ ဒီဇယားေတြမွာပါတဲ့ အာ ဏာရပ္ေတြက ဗဟိုအစိုးရကလုပ္ပါ။ ဒီဇယားမွာပါတဲ့ အာဏာရပ္က ျပည္နယ္အစုိးရေတြက လုပ္ပါဆိုၿပီး ေတာ့ သူတို႔ ကခဲြထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာ ကိုယ္ႏိႈက္က ျပည္နယ္လူထု ဆႏၵ ထက္ ဗဟုိအစိုးရရဲ႕အႀကီးအကဲ၊ သမၼတရဲ႕သေဘာနဲ႔ခန္႔ရမယ္ဆိုတဲ့သေဘာေတြ၊ တခါ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာလည္း ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ သိပ္မ်ားေနတယ္ စသျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ - အခ်က္ေတြက အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ကေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုတာ ျပင္ဆင္ရတာ မလြယ္ပါဘူး-တဲ့။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ဖဲြ႔စည္းပံုဟာလည္းပဲ ျပင္ရခက္တဲ့ ဥပေဒတစ္ခုပါ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ သူတို႔ ျပင္လာႏိုင္ခဲ့ၾကတာပဲ-တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္လည္းပဲ အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ မတုိင္ခင္ ကာလဟာ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ အခြင့္အခါေကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခြင့္အခါကို အမိအရဆုပ္ကိုင္ၿပီးေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုကို သူအႀကံျပဳတဲ့အတုိင္း ျပင္ၾကပါလို႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအႀကီးအကဲေတြကို သူကေမတၱာရပ္ ခံထားပါတယ္။
အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစ္ခ်္၊ မက္ေကာ္နယ္ဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရးအတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
Ref...VOA
0 comments:
Post a Comment