လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခြင့္ ရိွလာေသာ္လည္း ပုဒ္မ ၁၈ ေၾကာင့္ အသက္၀င္မႈ အားနည္း

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ယခင္ကထက္ ပိုမို လြတ္လပ္လာေသာ္လည္း ပုဒ္မ ၁၈ ရိွေန သျဖင့္ အသက္၀င္မႈ အားနည္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္ အေရးေန႔ အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲကို ဦးေဆာင္က်င္းပသည့္ Equality Myanmar လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမွ Administrative Training Coordinator ေဒၚနန္းခမ္းယံုက ေျပာသည္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ ေရးသားခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခြင့္တို႔တြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈမ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေဒၚနန္းခမ္းယံုက ေျပာသည္။

နန္းခမ္းယံုက “ဒီ ၁ ႏွစ္၊ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာေတာ့ အရင္ကထက္စာရင္ နည္းနည္းေလး ေျပာခြင့္ရလာတယ္။ အမ်ား သိေအာင္ ေအာက္ေျခလူထု မသိေသးတဲ့လူေတြ သိေအာင္ စည္းရံုးဖုိ႔ လိုတယ္။ ေျပာျပဖုိ႕လိုတယ္။ ကိုယ္တေယာက္ တည္း သိလို႔မျဖစ္ဘူး။ ကိုယ့္အခြင့္အေရး ဘာရိွလဲဆုိတာ လူတုိင္းသိေအာင္ အမ်ားသိေအာင္ ေျပာျပဖုိ႔ လိုတယ္။ ပုဒ္မ ၁၈ ရိွေနေသးတဲ့အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခြင့္ မရိွဘူး” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။ ယခုလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္သည့္ ၆၅ ႏွစ္ေျမာက္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔အတြက္ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲကို မေန႔က နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၅ နာရီအထိ ေအာင္ဓမၼရိပ္သာလမ္း၊ လိႈင္မဂၤလာခန္းမ၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ က်င္းပျပဳ လုပ္ခဲ့ရာ သူက ယခုကဲ့သို႔ ေျပာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ပုဒ္မ ၁၈ တြင္ “မည္သူမဆို ခြင့္ျပဳမိန္႔ မရရွိဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးျခင္းသို႔မဟုတ္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ျခင္း ျပဳေၾကာင္း ျပစ္မႈ ထင္ရွားစီရင္ျခင္း ခံရလွ်င္ ထိုသူကို ၁ ႏွစ္ထက္ မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္ ၃ ေသာင္းထက္ မပိုေသာ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ ၂ ရပ္လံုး ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္” ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က “ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္း လွည့္လည္ခြင့္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ” ပုဒ္မ ၁၈ ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔က ျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ျပ႒ာန္းထားသည့္အတိုင္း အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ လႈံ႔ေဆာ္သူမ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စီတန္း လွည့္လည္ လမ္းေလွ်ာက္သူမ်ားႏွင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ စီတန္းလွည့္လည္သည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို အမႈဖြင့္ အေရးယူျခင္း မ်ား ရွိေနသည္။

လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ပထမဆံုး ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ၿပီး အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လက္ရိွ ျပည္သူလူထု ႀကံဳေတြ႔ ခံစားေနရေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ခံေနရမႈမ်ားအား ျပည္သူလူထု ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္ အႀကံေပး ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ကာ အစိုးရသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေပးႏိုင္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါပြဲစီစဥ္သူ Equality Myanmar မွ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။ ဆက္လက္၍ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္ကဲ့သို႔ ျပဳမႈေနထုိင္သူမ်ား (LGBT Group, Kings & Queens) အဖြဲ႔ ကိုယ္စားျပဳ တက္ေရာက္လာသည့္ ဦးတင္ကိုကိုက “က်ေနာ္တုိ႔ကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားတဲ့အတြက္ ပုဒ္မ ၃၇၇ ကို လံုး၀ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔ ေတာင္းဆိုသြားမယ္။ လိင္တူခ်င္း ခ်စ္ႀကိဳက္ တာဟာ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ ေျပာေနၾကတဲ့အေပၚ ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တုိ႔ ယဥ္ေက်းမႈကို ညစ္ႏြမ္း ေအာင္ လုပ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ေနတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရဖုိ႔ပါ” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။ အဆုိပါ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ မသန္စြမ္း အခြင့္ အေရး အေျခအေန၊ LGBT အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ ဖြဲ႔စည္းခြင့္ႏွင့္ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ အေျခအေနမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ အလုပ္သမားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ လယ္သမား ဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ား အစရိွသည့္ က႑ ၈ ခုအား ဦးတည္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

“အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အားသာခ်က္က ျပည္သူလူထု ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးခြင့္ရိွတယ္။ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေအာက္ေျခ အသံကို ရေအာင္ စုစည္းၿပီး အသံေတြကို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြတင္ မကဘဲ သမၼတနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာ္မရွင္ကို တင္မယ္” ဟု ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက ဆုိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္း ကို ေျပာဆိုျခင္းသည္ပင္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္သည္ဟု ဆိုကာ လုပ္ေဆာင္ခြင့္၊ ေဖာ္ထုတ္ ေျပာဆိုခြင့္မ်ားကို ကန္႔သတ္ခံခဲ့ရ ေၾကာင္း ေဒၚနန္းခမ္းယံုက ေျပာသည္။

သူက “ဒါဟာႏိုင္ငံေရး ဆုိတာထက္ လူသားတုိင္းရဲ႕အေရး၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အေရးလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံကို လူသားေတြ နဲ႔ တည္ေဆာက္ရမယ္။ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကလည္း အေရးႀကီးတယ္” ဟု ဆုိသည္။ ထို႔ျပင္ ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရႈံးေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း တက္ေရာက္လာသည့္ ေက်ာင္း သားသမဂၢမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီ) မွ ဒုဥကၠဌ ကိုဇင္လင္းေအာင္က ေျပာသည္။ ၄င္းက ဆက္လက္၍ “ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားဆံုး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရတာ ကေတာ့ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ေပါ့။ ပညာေရးမွာ က်ေနာ္တုိ႔ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ မရိွဘူး။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ေက်ာင္းသားလို မဆက္ဆံတဲ့ အတြက္ တန္ဖုိးထားမႈ၊ ေက်ာင္းသား ဂုဏ္သိကၡာ ေပ်ာက္ဆံုးမႈ၊ အဲဒီ အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရတယ္”  ဟု သူ၏ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ရွင္းျပ သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လတ္တေလာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထင္ရွားသည့္ သာဓကမွာ လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းခံရျခင္း ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႔လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အဆုိး၀ါးဆံုး ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၅ ႏိုင္ငံအနက္ အမွတ္စဥ္ ၈ ေနရာတြင္ ရိွသည္။

Irrawadddy